dda mimarlık hizmetleri   Ahşap Sandalye

Merdiven Hesapları | Merdiven Nasıl Hesaplanır?

Merdiven hesapları, yapılarda hem kaplamaların düzgün oturması hem de kullanıcıların güvenli şekilde zorlanmadan çıkabilmesi için büyük bir önemle yapılmalıdır. Merdiveni oluşturan elemanları detaylı bir şekilde daha önceki yazılarımızda paylaşmıştık. Şimdi de merdiven hesaplamalarının nasıl yapılacağına göz atalım.

Merdiven Evi Sınırlarının Belirlenmesi

Mimari projede, merdiven hesapları için belirli bir alan belirlendiğini varsayalım. Kat yüksekliğimizin de 3 metre olduğunu düşünelim. Merdiven evinin ölçüleri 500*280 cm olsun.

Rıht Hesabı

Rıht yüksekliğinin; bahçe, avlu, anıt vb. dış mekanlarda 13-15 cm, sinema, tiyatro vb. toplantı mekanlarında 16 cm, kamu binalarında 17 cm, konutlarda 17-18 cm, sosyal konutlarda 19 cm, çatı, bodrum, servis, yangın merdivenlerinde 20-21 cm ideal olduğunu söyleyebiliriz.


Merdiven hesabında öncelikle 2r+b=63 bağıntısı kurulmalıdır. (r=rıht yüksekliği, b= basamak genişliği)

b=30 alalım. Buradan 2r+30=63, 2r=33 ve r=16,5 cm gelir.

Daha sonra n=h/r formülü ile rıht adedi bulunur. (n=rıht adedi, h=kat yüksekliği)


h=300 cm’di. Buradan n=300/16,5, n=18,1818.. gelir. Rıht adedinin tam sayı olması gerektiğinden, n=18 alınır ve işlem tersine çevrilerek tekrar yapılır.

18=300/r işleminden r=16,66 cm bulunmaktadır.

Basamak Hesabı

Basamak ucundan basamak ucuna ‘b’ basamak genişliği adı verilmektedir. Dikdörtgen basamaklı merdivenlerde bu değer basamağın her tarafında aynı olmasına karşın, yamuk basamaklarda basamak boyunca değişir.


Basamak genişliği; 25cm < b < 33cm olmalıdır.

İşlemlerden rıht adedi 18, rıht yüksekliği de 16,66 cm olarak bulunur. Basamak genişliğini 30 cm alalım.

Buradan m=n-(1+As) formülü kullanılarak basamak adedi bulunmalıdır. (m=basamak adedi, As= ara sahanlık adedi) Ara sahanlık sayımızın da 1 olduğunu kabul edelim.

Buradan m=18-(1+1) işleminden, m=16 adet olarak bulunmaktadır.

Merdiven Kol Genişliği ve Merdiven Kovası Ölçüleri

Merdiven kol genişliğinin konutlar gibi alanlarda 120 cm uzunlukta olmasının ideal olduğunu söyleyebiliriz. Son olarak, merdiven kovası ölçüsünü de bu alan için 20 cm aldığımızda üst görselde olduğu gibi merdiven hesabını tamamlamış oluyoruz. Bir kesit ile ifade edersek, hesabını tamamladığımız merdiven ölçülerini aşağıda görebilirsiniz.

Hepsi bu kadar, merdiven hesabını yaparken yakınlardan geçen olası kirişleri de göz ardı etmeyi unutmayalım, iyi çalışmalar…


Konunun Yorumları
Halil Kentoglu 12 Ağustos 2021

Konut projelerinde merdiven basamakları genellikle minimum yasal genişlikte yani 28cm olarak alınır. Aslında temel, ergonomik bir ölçü dikkate alınacak olursa ve proje kapsamında mümkünse min. 32cm olmasını tavsiye ederim.

Sizde Yorum Yapın