Léproserie de Meursault Şarap Tadım ve Sergi Mekanı / Paris / France

Giriş

        Yapıyı analiz ederken ek yapının tarihi yapıyla olan uyumunu ve yapılan ekin ucuz maliyetli olmasına rağmen tasarımcının bunu çevredeki binaların kütlesini çok iyi analiz ederek çevreye uygun bir mimari kompozisyon ortaya koymuş olduğunu farkettiğim için yapıyı aktarmak istedim.

Üslup ve proporsiyon kavramları tarihi çevrede yapılacak olan yeni yapının tasarım kriterlerini teşvik ederler. Tarihi dokuda inşa edilecek yeni yapının tasarım kriterlerinin ana prensibi yeni yapının; tarihi dokunun karakteristiklerine ölçek ve oranları bağlamında saygılı olmasıdır.

Tarihi dokuda yapı konusu incelendiğinde:

1)Üslup taklidi,

2)Geleneksele öykünme,

3)Çağdaş biçimleniş,

4)Aykırı ve saygılı tavırlar olarak tanımlanabilir.

Üslup taklidi: Tarihi dokuda yapılan analizler doğrultusunda, o bölgede yaygın olarak tespit edilen, mekan örgütlenmesi, cephe kurgusu, taşıyıcı sistem ve malzeme özelliklerinin değerlendirilmesi ve bu tespitlerin paralelinde dokuda var olan diğer yapıların bir benzerinin yeniden üretimi yöntemi olarak tanımlanabilir. Bu yöntem ile üretilen yeni yapı; yeni onarılmış tarihi bir yapımı yoksa dokuya eklenen yeni bir yapı mı karmaşası yaşar. Bizim incelediğimiz yapının tarihi binasına yapılan müdehaleler üslup taklidi taşır.

Geleneksele öykünme: Tarihi dokudan adığı referansları yorumlayarak günümüze taşıma yöntemi olarak yorumlanan bir yöntemdir. Geçmişte var olan izleri ayağa kaldıran, yorumlayan ve onlara öykünen yapılar üretimidir. Bu yaklaşımda önemli olan öykünmenin oranıdır. Tarihi yapılara öykünme tarihi yapıyı yok etmemelidir.

Şarap evine yapılan ek olan Azengar çinkonun kullanımı tarihi binaya öykünme şeklinde yorumlanabilir.

Saygılı yaklaşma: Tarihi dokuya son derece saygılı, modern ve yalın biçimlenmesiyle çevresinde yer alan tarihi yapılara fon oluşrurup, vurgularını arttıran bir üslupla üretilme biçimi olarak tanımlanan yöntemdir. Bu yaklaşma biçiminde, yeni yapının yalın bir biçimlenişle üretilmesi ve tarihi yapının önüne geçmememsi felsefesi, yeni yapıya modern bir ifade verip kendi döenminin üslübunu taşınmasına izin versede, geri planda kalmasını dikte etmektedir. Şarap evine yapılan ek bu yaklaşıma uymaktadır.

Örnek Yapının Tasarım Süreci

Tarihi Bölümlere yönelik Değerlendirmeler

            Fransa’nın Burgonya bölgesinde bulunan Léproserie de Meursault isimli eski hastane başlangıçta, cüzzamlı insanların karantinaya alınması için Bükreş Dükü Hughes II tarafından 12. yüzyılda kurulmuş. O zamandan itibaren, 19. yüzyılda bir tarım çiftliğine dönüştürülene kadar birçok yenileme işlemine maruz kalan yapının duvarlarının büyük bir kısmı yıkılmıştır.  Meursault belediyesi 1990 yılında 12. yüzyılın başında Burgonya Dükü Hugues II tarafından kurulan Eski Hastane binalarını satın aldı. Unesco dünya mirası alanı olarak Burgundy bağının iklimlendirilmesi için sınıflandırma programının bir parçası olarak ve bir saha yeniden geliştirme projesinde, Simon Buri ve Jung Architectures tarafından yürütülen projenin birincil amacı bu tarihi mirası korumaktır. Yapılı çevreye saygı duyarak rehabilitasyon yaparak, aynı zamanda her mevsim kamusal etkinliklere ev sahipliği yapabilen bir topluluk oluşturmaktır.

    Kapı evinde turizm danışma bürosu bulunmaktadır. Ön avluya bağımsız bir açıklığı olan yoksullar ve şapel odası, geçici sergi alanlarını bir araya getiriyor. Kapı evinin hemen yakınında, belediye binası bitişik olarak yeniden inşa edilmiş bir kanatta bulunur ve aynı şekilde yeniden monte edilen taş duvarlara sığar. Bir manastır için uzak bir metafor olan şapel ile açık bir alanı kapatır ve farklı odaların bir bahçe etrafında düzenlenen daha samimi ve korunan genişleme alanlarından yararlanmasına izin verir.

 Müdahale birbirini takip eden eklemeler ve yıkımlardan oluşan bir hikayenin parçasıdır. Böylece önemli restorasyon çalışmaları bu miras kompleksini kurtarmıştır.

Eski parçaların amacı, ilk konfigürasyonlarına olabildiğince yakın bir yeniden yapılanmadır. Arkeolojik kazı kampanyası, sahanın temellerini ortaya çıkarmıştır. Halen mevcut olan önemli elementler orijinal mantıklarında (çerçeve, bölmeler, seviyeler vb.) Sistematik olarak yeniden kullanıldı ve yeniden düzenlendi. Halen mevcut koylar, doğal aydınlatmadan en iyi şekilde yararlanmak için yeniden açıldı. Çağdaş vitray pencerelerin oluşturulması tercih edildi.

Çağdaş genişlemenin tasarımı, mekanın orijinal hükümlerine saygı duyulması yönündeki aynı endişe tarafından yönlendirildi. Uzantı, Burgundy taş ve ahşap gibi sonsuz malzemelerle değil, aynı zamanda beton, cam ve çinko gibi daha yeni malzemelerle oynayarak ayık ve minimalisttir. Kendini yeniden inşa edilen ve içinde kısmen görünür kalan duvarlara yerleştiren yeni bina, geometrik yapıları sayesinde eski yapıların mimarisiyle diyalog kurmaya çalışıyor. Çağdaş monolitin gövdesi, VMZ şirketi tarafından yeni yaratılan bir ürün olan Azengar® çinkodan yapılmıştır. Bu çinkonun maddiliği, mineralliği ve pürüzlülüğü ile, Bordo taşıyla şaşırtıcı bir uyum kurmayı mümkün kıldı. Kapı evinden, açıklıklar gittikçe daha yoğun ve açık hale geliyor,

Leproserie de Meursault Romanesk mimarinin özelliklerini göstermektedir. Fransa, Romanesk mimarinin başladığı yerlerden biri olarak kabul edilir. Farklı tonoz yapıları Fransız romaneskinin önemli ayrıntılarından biridir. Sivri kubbeler ile süslü kemerli girişler buradaki tarzın diğer yansımalarıdır. Bu yapılarda pencerelerin az ve küçük olması dikkat çeker. Bunun sebebi, duvarların ağır tavanları taşıması için kullanılmasıdır. Süslemelerden yoksun olan ilk Romanesk örnekleri, iç mekânda dini figür ve resimler, dış cephede heykellerle dikkat çeker. Çok kalın duvarlar (1.15 m’ye kadar), küçük açıklıklar taşların takılması bu dönemin yapılarının karakteristik unsurlarıdır. Orijinal sahte derzler gibi iç yüzeylerde de birkaç döneme ait boyalı süslemeler ortaya çıkarılmıştır. Çağdaş vitray pencerelerin oluşturulması tercih edildi ve binaları uyumlu hale getirmek için tüm çatılar geleneksel lavlarda ve Burgundy taş avlusunda yeniden yapıldı. Kereste ve çağdaş doğrama meşe ağacındadır. Tüm dış cephe kaplaması yeniden kaplanmış ve kireç harcı ile yeniden boyanmıştır. İç dekorasyonlar, özellikle geometrik frizler, piyasaya sürüldü, birleştirildi ve restore edildi.

Ek yapıya Yönelik Değerlendirmeler

Azengar çinko ile basit geometrilerle ve düşük maliyetlerle yapılmış bir ektir. Tasarım dili süsten, dekorasyondan uzak, sade bir cepheye sahip olduğu için nötr denenebilir. Çatı sistemi tek yöne eğimli olması, yamuk bir geometrinin üstünü örtmesi nedeniyle bir uyum arayışı var. Dikey pencere sistemleriyle bir doku ve uyum arayışı var. Galvanizli saçın kenet bileşimlerinden bir doku oluşturması nedeniyle bir  doku oluşturmaktadır. Malzeme dili nötre yakın olmasına rağmen eğimli çatılar kullanılmasından, binanın sivri köşelerine atıfta bulunmasından dolayı bir uyum arayışı ya da benzetmenin olduğu söylenebilir.

  Tarihi binanın çevresel etkisine zarar vermemekte, daha çok geri planda kalmakta,(ön cepheye bakıldığında). Tarihi dokuya son derece saygılı, modern ve yalın biçimlenmesiyle çevresinde yer alan tarihi yapılara fon oluşrurup, vurgularını arttıran bir üslupla üretilme biçimi olarak tanımlanan saygılı yaklaşma tanımına uymaktadır. Bu yaklaşma biçiminde, yeni yapının yalın bir biçimlenişle üretilmesi ve tarihi yapının önüne geçmememsi felsefesi, yeni yapıya modern bir ifade verip kendi döenminin üslübunu taşınmasına izin versede, geri planda kalmasını dikte etmektedir. Şarap evine yapılan ek bu yaklaşıma uymaktadır.

Arka cephe: ek yapının tarihi binayla kurduğu ilişki görülmektedir. Mimar tarihi yapıyla ritim yakalamıştır. Bu ritimin en önemli faktörü çatıdır. Mimar çatıyı tasarlarken kasıtlı olarak mahya kotunu sabit tutup saçak kotlarını farklı seviyelerde çözerek bir tasarım dili ortaya koymuştur. Ve bunu yaparkende tarihi binaya atıfta bulunmuştur. Yapılan ek her ne kadar sonradan yapıldığı çok belli olsada tasarımcı bunu çevredeki binaların kütlesini çok iyi analiz ederek çevreye uygun bir mimari kompozisyon ortaya koymuştur. Dönemsel farklılıkları belli olsada ölçü, oran ve geometri ile uyumlu olduğu için nitelikli bir yapıdır.

Ek yapının tasarım ana fikirlerine yönelik değerlendirmeler

Tasarımcıların görüşleri:

Bu sakinleştirici ve popüler yapılar kümesi, 12. yüzyılda Burgundy Dükü, Hughes II tarafından kurulan bir leprosarium ve daha sonra Fransa hükümdarlarının himayesinde küçük bir darülaceze idi. 19. yüzyılda bir çiftlik haline geldi ve şimdi, dikkatli bir restorasyon işinden sonra, bulunduğu Meursault belediye binasına ait bir ziyaretçi ve sergi merkezidir. Müdahale iki yönlü bir süreçti. Bir yandan, başlangıçta üç bölümden oluşan kompleksin duvarlarını birleştirmeyi içeriyordu: kapı evi, ‘yoksulların odası’ ve şapel. Bordo taşının yüzeyleri onarıldı ve binanın uzun ve olaylı tarihi hakkında daha fazla bilgi arkeolojik testler ve kazılarla elde edildi. Sürecin ikinci kısmı, tüm önceden var olan parçaları birbirine bağlayan ve eğimli çatılar, binanın orijinal inşaat şemaları. Bununla birlikte, böyle bir entegrasyon sadece geçmişi kopyalamak değildir: kullanılan malzemeler, yerin geometrik ve görsel uyumunu bozmadan yeni ve eski arasında ayrım yapmamızı sağlar. Çinko belirgindir, zarf boyunca ayık çizgili bir desen oluşturan panellere monte edilir ve metalik yansımaları yumuşatan ve böylece şiddetli taş duvarlar ve kiremitli çatılarla uyumlu bir diyalog yaratan kaba bir yüzey verilir. Mimar Jean-Claude Caledonien ek binanın dış kaplaması için tek parça kabuk oluşturabilecekleri bir malzeme aradıklarını, daha sonra Azengar çinko kullanmaya karar verdiklerini belirtiyor ve bu malzemenin Fransa’da ilk kez kullanılmış olduğunu vurguluyor.

Örnek Yapının Tarihi Çevrede Yeni Yapı Kavramı Bağlamında Değerlendirilmesi

    Meursault, belediyenin 100’den fazla üzüm bağıyla 1.600 olan alanı olan 760 hektardan fazla üzüm bağı ile kaplıdır. Meursault aynı zamanda bir taş mirası, yaklaşık 900 yıl öncesine dayanan misafirperver bir miras. Eski Meursault Hastanesi, Leprosarium, 12. yüzyılın başında Burgonya Dükü Hugues II tarafından kuruldu. Korunmasına ve aynı zamanda şehirden soyutlanmasına bağlı olarak, yerin güçlü bir simgesi haline gelmiştir. Eski hastanenin yeri, köyün kenarında, binaların ve bitkilerin ve üzümlerin peyzajı arasında, tepelerin ve ovanın birleştiği yerdedir. Bu muhafazanın duvarları büyük ölçüde kayboldu, ancak düzen algılanabilir durumda. Şehrin yeni eşiği olan bu kamusal alan, üniter bir mineral toprağı çile, Meursault’dan yaya yolunun gelişi, Departman Yolu, ziyaretçiler için park yeri ve Şapel ve Gatehouse ön avlularını bir araya getiriyor.

Yapının yeni fonksiyonu olan şarap tadım ve sergi mekanına uygun olarak arka bahçede bağ bulunmaktadır. Ayrıca etraftaki yapılarda da yoğun olarak taş kullanılmış olup yapının da tarihi kısmında taş kullanılmıştır. Bu anlamda da çevresiyle bir uyum arayışındadır.

Sonuçlar

• Yapılan ek her ne kadar sonradan yapıldığı çok belli olsa da tasarımcı bunu çevredeki binaların kütlesini çok iyi analiz ederek çevreye uygun bir mimari kompozisyon ortaya koymuştur.
• Tarihi dokuya son derece saygılı, modern ve yalın biçimlenmesiyle çevresinde yer alan tarihi yapılara fon oluşturulup, vurgularını arttıran bir üslupla üretilme biçimi olarak tanımlanan saygılı yaklaşma tanımına uymaktadır
• Yapılan ekte kullanılan malzeme ucuz olmasına rağmen kaliteli işçilik sayesinde tarihi yapıya yer yer atıfta bulanan uyumlu bir yapı ortaya çıkmıştır.
• Yapı çok fonksiyonlu bir yapı haline dönüşmüş olup sergi mekanı ve şarap yapımını  üstlenmiştir.
• Romanesk dönem ile çağdaş mimarinin harmanlandığı bir restorasyon yapısı inşa edilmiştir.