Nemrut Dağı Nerededir? Gezilecek Yerler Ve Hikayesi Nedir?

Nemrut Dağı, Malatya ile Adıyaman arasında paylaşılamayan tarihi bir bölgedir. Görkemli eserlere ev sahipliği yapan bu dağ Adıyaman’ın Kahta ilçesi civarında yer alır ve hem Malatya hem de Adıyaman üzerinden kolaylıkla ulaşılır.

Adıyaman’da gezilecek yerler arasındaki bu dağ 1881 yılında bir alman mühendis tarafından keşfedilmiş ve ancak 1987 yılında UNESCO tarafından dünya mirası olarak kabul edilmiştir. 1989 yılında ise Milli Park olarak belirlenmiş ve koruma altına alınmıştır. Bu sebeple bölgede çadır kurmanıza izin vermiyorlar.

Nemrut Dağı Nerede ve Ulaşım Güzergahı

Nemrut Dağına çok sayıda ulaşım yolu mevcuttur. Hepsi Malatya yolu ve Adıyaman yolu olmak üzere 2 ana güzergah üzerinde birleşir. Yolculuğunuzu Malatya üzerinden planladıysanız merkezden hedefe ulaşmanız 2 saat sürüyor. Eğer Adıyaman üzerinden gelecekseniz 1 saat 45 dk. sürmektedir.

Malatya üzerinden gelirken gişeye kadar kendi aracınızla geldikten sonra yolda bozuk satıhlar olduğu için aracınızı park edebilirsiniz. Aracınızı bırakmanız bir zorunluluk değil ancak herhangi bir hasardan kaçınmak için park etmeniz doğru olacaktır. Hem 5-10 dakikalık yürüyüş sizin içinde güzel olacaktır.

Adıyaman üzerinden gelecekseniz, otobüs seferlerini kullanarak Kahta ilçesine kadar gelmeniz gerekiyor. Ardından bölgedeki otel ve turizm kuruluşları ile rehberlik ve ulaşım servisi alabilirsiniz. Unutmadan Adıyaman güzergahının dar ve virajlı olduğunu söylememiz gerekiyor. Ancak Karakuş Tümülüs’ü, Arsemia Şehri ve Cendere Köprüsünü görmek için tercih etmenizde fayda var.

Nemrut Dağının Uzun Soluklu Kısa Hikayesi

Evet, gezimize hemen başlamadan Nemrut Dağı’nın turistik bir bölge olmadan önceki hikayesini ve karakterlerini inceleyelim.

Kommagene Krallığı M.Ö. 163 ve M.S. 72 yıllarında hüküm sürmüştür. Kral I. Antiochus, inandığı tanrılarına ve geçmişteki halkı için takdirini göstermek adına sınırları içindeki en yüksek dağ olan Nemrut Dağına heykeller ile mezarını yaptırmıştır. Bu heykeller güneşin doğuşunu ve batışını karşılayacak adeta selam verecek şekilde konumlandırılmıştır.

Bu konumlandırma eserlerin zamanla kırılması sebebi ile ilk bakışta anlaşılmayabilir. Nemrut gezisi sırasında parçaları yerine oturttuğunuzda yapbozu tamamlayacak ve tarihi yeniden yaşayacaksınız. Eğer tek seferlik gezi düzenleyecek iseniz mutlaka gün doğumunda orada olun, yüksek bir noktaya oturun, etrafınızı çevreleyen dağ siluetleri, su ögeleri ve taşların üzerine vuran kızıl güneşi seyredin…

Aslan kabartmasında bulunan astrolojik simgeler toplu şekilde ele alındığında bir horoskop (yıldız haritası) oluştururlar. Bu kısımda gösterilen tarihler Kralın doğduğu ve eğitildiği tarihleri gösterdiği düşünülmektedir. İşte bu tarihte (6 Ocak) İsa’nın Yahya Peygamber tarafından vaftiz edildiği  “epiphanes” günüdür. Günümüzde, aynı tarihte Ortodokslar toplu şekilde suya haç bırakarak bu günü kutlamaktadır.

Günümüzde bölgedeki araştırmalar devam etmektedir, gizemin ucu henüz bulunmuş değildir. Nemrut Dağının altındaki tünellerin nereye gittiği bilinmiyor. Ayrıca henüz keşfedilmemiş tünellerinde olduğu düşünülmektedir. Bu hikayenin zihninizde canlanması, eserleri gördüğünüzde daha farklı yaklaşım sergilemenizi sağlayacaktır.

Kommagene Yalnızca Çiğ Köfte Değildir!

Hepimizin aşina olduğu ünlü “Kommagene” adını buradan almaktadır ancak Kommagene yalnızca bir marka değil, krallıktır. Krallığı Nemrut Dağının kalbini oluşturur. Makedonyalı III. Aleksandros yani Büyük İskender Pers İmparatorluğu ile giriştiği savaşta galip geliyor, Mithridates bağımsızlığını ilan ediyor dolayısıyla Kommagene Krallığı kuruluyor.

Nemrut Dağı içerisinde yer alan gizli mezar krallığa en parlak dönemini yaşatan ve Mithridates’in oğlu olan I. Antiochus’a aittir. İçerisinde olduğu bilinen mezar günümüz inşaat teknolojilerine rağmen gün yüzüne çıkarılamamıştır. Bunun sebebi mezarın yeni mezarlar oluşturmak için yapılmasıdır. Pratikte mezar içerisine gidilebiliyor fakat ulaşılırsa çökerek giren kişiler içinde yeni mezarlar oluşturmaktadır.

Dönemin iki süper gücü arasında kalan Kommagene Krallığı çözümü ancak farklı kültürlerin kaynaşmasında bulmuştur. Doğu ve batı tanrılarının heykellerinden oluşan Nemrut dağı kardeşliğin ve birleştiriciliğin sembolüdür.

Nemrut Dağı Kralı Anthiachos’un Vasiyeti

Nemrut Dağı Tümülüs’ünün doğu ve batı teraslarındaki tanrı heykellerinin kaideleri arkasında kralın vasiyetnamesi bulunur. Grek harflerle kazınmış ancak çevrilmiş olan bu yazıtı mutlaka okumanızı isterim. Birliği ve kardeşliği anlatan bu yazıt (Nomos) aşağıdaki metinleri içeriyor.

“… Pers ve Makedonya ve Kommagene ülkesindeki bütün tanrıların ilgi ve rahmetinin böyle hareket edenlerin üzerinde olmasını niyaz ediyorum. Zamanın akışı içinde her kim, bu ister bir kral ister bir hükümdar olsun, bu ülkenin yönetimini devraldığında, bu kanunu ve bize ibadeti korur ve sürdürürse, benim hayır dualarımla, tüm rahmetli atalar ve tanrılar ondan razı olsun; bu kanuna karşı gelen ve tanrılara saygısızlıkta direnenin ise her türlü felaket başına gelsin.”

Yazıtın son sözleri alıntılanmıştır fakat tamamını okumak için Kral Anthiachos’un Vasiyeti konusuna da göz atabilirsiniz. (Hazırlanıyor.)

Nemrut Gezisi İçin Kalın Giyinin!

Özellikle gün doğumunu yakalayacak bir gezi planına sahipseniz yanınızda mutlaka kalın hırka bulundurun. Yazın sıcakta gidebilirsiniz ancak günlük yaşamın sıcaklığı özellikle sabah saatlerinde Nemrut Dağını çıktıkça önemi kaybediyor. Hırkanızı ve spor ayakkabılarınızı giyin veya çantanıza koyun. Havanın soğuk olması gezi planınızı ve keyfinizi asla etkilemesin…

Nemrut Dağındaki Heykeller ve Eserler

Yazının başında da belirttiğimiz gibi kralın mezarı ve tüneller yer almaktadır fakat bununla birlikte kralın tanrı ile anlaşmasını (tokalaşma) gösteren ve diğer tanrılara olan minnetini ifade eden çeşitli heykeller bulunmaktadır. Bunlar Aslan, Kartal, Antiochus, Kommagene, Zeus, Apollon ve Herakles olarak gösteriliyor. Yurdun her yanına koyulmuş bu tokalaşma tasviri ile heykeller çeşitli milletlerden oluşan ama kardeş olan krallık halkına tanrılar ile işlerin yolunda gittiğini düşündürmüş ve birlikte huzurlu olmalarını desteklemiştir.

Dağın etrafın 3 ana terası bulunmaktadır ancak bunlardan 2 tanesi öne çıkıyor. Batı ve Doğu Terası inandıkları Tanrı heykellerinin bulunduğu yerlerdir. Bölgenin genişliğini hesaplayabilmeniz için süre verecek olursak tüm terasları gezmeniz ortalama 30dk alacaktır. Terasların merkezinde de tümülüs mevcuttur dolayısı ile bölge artık zihninizde daha rahat canlanıyor.

Diğer teraslara kıyasla daha güçlü şekilde korunmuş olan Doğu terasında iki tanesi başta iki tanesi sonda olmak üzere koruyucu aslan ile kartal heykellerini görebilirsiniz. Toplam 5 tanrı heykelini korumakla görevli bu hayvanların günümüze yalnızca 2 tanesini ulaşabilmiştir.

Nemruttaki Tanrı Heykelleri

Kartal, Zeus’un emirlerini insanlara ulaştırıyor ve krallığın gökyüzündeki hükmünü simgeliyor.

Aslan, Krallığı’nın yeryüzündeki gücünü ve hükmünü simgeliyor.

Kral Antiochos (Theos), Kral I. Antiochos, etrafındaki tanrıların saygınlığını almak ve sonsuza kadar sürdürmek için heykelinin öldükten sonra yapılmasını istemiştir. Heykeller ilk defa bulunduğunda Kral Theos’un başı yerinde yokmuş ancak 1953 yılında farklı bir keşfin sonucunda enkazın altından çıkarılarak keşfedilmiştir.  Heykelin destek kısmında kardeşliğe uzanan bir demet görünmektedir.

Kommagene, Krallığın yeryüzündeki bereketini simgeleyen ve tek kadın tanrı olan kraliçe heykelidir. Zeus’un hemen yanında yer alan Tanrıça Kommagene başındaki üzüm ve nar motifleri ile kucağındaki meyvelerle bereketi simgeliyor. Diğer heykellerin yanı sıra Kommagene en iyi korunan eserlerdendir ancak 1963 yılında üzerine düşen bir yıldırım nedeni ile başı gövdesinden ayrılarak düşmüştür.

Zeus, Diğer heykellerden büyük ve en ortada konumlanması ile en büyük tanrı olduğunu gösteriyor. Sırtındaki pelerini ve başındaki pers tacı ile ileri yaşlarındaki hali yansıtılıyor. Tanrıların tanrısının baş kısmındaki tahribat nedeniyle sakallarının olduğu zor fark ediyoruz ancak heybetli görüntüsü dikkati her zaman üzerine toplamaktadır.

Apollon, Tanrıların tanrısı olan Zeus’un oğludur. Tunik ile tasvir edilen Apollon babasına nazaran daha genç görünür. Elinde aydınlık geleceği ve aklı simgeleyen bir dal tutmaktadır.

Herakles, Bir tanrı olan Zeus ile bir fani insanın (Alkmene) çocuğudur. Elinde bir sopa ile tasvir edilen Herakles insanın doğaya karşı verdiği mücadeleyi anlatmaktadır.

Nemrut Çevresindeki Diğer Gezilecek Yerler

Nemrut Dağı için gelmişken bu bölgeleri de ziyaret etmeden gezinizi sonlandırmanızı önermeyiz. Bu gezilecek yerlerde Roma ve Kommagene Krallığından izler bulacak ve rotanızı genişleteceksiniz.

• Cendere Köprüsü
• Karakaş Tümülüsü
• Arsameia Ören Yeri
• Yeni Kale
• Derik Kalesi
• Gerger Kalesi
• Perre Antik Kenti

Nemrut Dağı Gezisi için çıkılacak en uygun zaman kış vakti haricidir ve her mevsim çıkabilirsiniz. Nemrut’a kış gezisi düzenlemek istiyorsanız fotoğraflardan da görebileceğiniz gibi macera arıyor olmalısınız, deneyimlerinizi yorumlarda bekliyoruz! Keyifli geziler…